ONGEZOUTEN interview - Michiel Bartels

Hoe houd je je vakmatig bezig met het IJsselmeer?
Als archeoloog werk ik met beleidsvoornemens, we geven advies en doen veel in West-Friesland en Hollands-Kroon. Als ingrepen plaatsvinden in de grond dan is onderzoek verplicht. Wie weet wat er allemaal uit de bodem tevoorschijn komt. Er is bijvoorbeeld al veel ingepolderd van de voormalige Zuiderzee. Als je ziet wat er allemaal uit de bodem van de voormalige Zuiderzee vandaan is gekomen, dan geeft dat aan wat er nu nog kan liggen in de natte delen. Doordat de voorwerpen in het water liggen, zijn ze vaak ook nog in uitstekende conditie. Bij elke ingreep die in het water wordt gedaan, doen wij van tevoren onderzoek. Vanuit cultuurhistorisch oogpunt is het daarom wenselijk dat er zo min mogelijk op de waterbodem gebeurt. Bij ingrepen raken de vondsten namelijk beschadigd of gaan in hun geheel verloren.

Wat maakt het IJsselmeergebied bijzonder als je kijkt vanuit jouw vakgebied?
Het IJsselmeer is een grote watervlakte waarin op de bodem een hele geschiedenis ligt; wrakken, landstructuren, dijken, verdronken dorpen, prehistorische nederzettingen. Het zijn niet alleen de materiële voorwerpen, maar achter elke vondst zit een verhaal en een hele geschiedenis die eraan voorafgaat. Op dit moment ben ik bezig met het documenteren van de Slag op de Zuiderzee die in 1573 plaatsvond. Overblijfselen liggen op de bodem en vertellen een verhaal. Hier schrijven wij in Hoorn nu ook een boek over dat later dit jaar uitkomt.

Hoe kijk je naar de toekomst van het IJsselmeer vanuit jouw vakgebied? Over 20 jaar? Over 50 jaar?
Als je ziet wat voor massale ontwikkelingen op de Noordzee plaatsvinden, dan hou ik mijn hart vast voor het IJsselmeer. Zandwinningen zijn geen geringe ingrepen, maar hebben we wel nodig voor bijvoorbeeld woningbouw. Iedere sector heeft zijn eigen belangen bij het IJsselmeergebied en archeologie is dat voor ons. Het is van cruciaal belang dat ingrepen nu en in de toekomst zorgvuldig worden afgewogen, zeker als het aankomt op archeologiegebied.