In gesprek met Daphne Martens van Nationaal Park Weerribben-Wieden

#interview#landingen

Na afloop ging het ONGEZOUTEN-team in gesprek met Daphne Martens, gebiedsontwikkelaar toerisme en erfgoed bij Nationaal Park Weerribben-Wieden.

‘Het programma gaf alle aanwezigen een goed beeld van de aard van het gebied en de verschillende opgaven die er spelen’, aldus Daphne. Jos Bisschops, manager van Noord en Oost Nederland bij Natuurmonumenten, trapte de spits af en ging tijdens zijn presentatiein op het ontstaan van Nationaal Park Weerribben-Wieden in relatie tot het IJsselmeergebied. Kenmerkend voor de Weerribben is het turfsteken, rietsnijden, hooien en hout sprokkelen, maar de ontwikkelingen van het landschap zijn (mede) bepaald door menselijke invloed en dat zal in de toekomst niet anders zijn. Maar welke rol speelt het water binnen opgaven zoals de omschakeling naar duurzame landbouw en de bodemdaling in het gebied? Wat zijn de kansen en bedreigingen? Wat zijn de opgaven en welk perspectief zien we?

Om een bijdrage aan de opgaven in Weerribben-Wieden te leveren en hier een visie op te vormen, is een landschapsbiografie een belangrijke onderlegger. Een landschapsbiografie beschrijft, zoals het woord al zegt, de (ontstaans)geschiedenis van het landschap. Het geeft daarmee inzicht in de logica van het landschap en legt nadruk op de ruimtelijk-historische karakteristieken van het landschap. Jan Neefjes van Bureau Overland is betrokken bij het opstellen van de landschapsbiografie van Weerribben-Wieden en vroeg de deelnemers om op basis van de karakteristieken en/of kwaliteiten van het gebied bedreigingen en kansen voor de toekomst te formuleren. Daphne betoogt dat een landschapsbiografie bijdraagt aan het leren van het verleden. ‘Als je nadenkt over (toekomstige) opgaven, is het goed om na te gaan of het antwoord misschien niet al in het landschap of de geschiedenis van een landschap ligt. Binnen de biodiversiteitsopgaven kun je bijvoorbeeld naar de houtwallen kijken. Vroeger werden er houtwallen als afscheiding gebruikt voor weilanden op hogere gronden, waarin ook veel biodiversiteit te vinden is. Door de komst van prikkeldraad zijn deze verdwenen. Het terugbrengen van houtwallen zou een van de oplossingen kunnen zijn om meer biodiversiteit in weilanden terug te brengen.’

^{'Als je nadenkt over (toekomstige) opgaven, is het goed om na te gaan of het antwoord misschien niet al in het landschap of de geschiedenis van een landschap ligt.'}

Aansluitend werd een bezoek gebracht aan de kunstinstallatie van Elmo Vermijs. Samen met een hardwerkende, gemotiveerde groep is een rechthoekig kader van bladriet op het veld aan het Laarzenpad gecreëerd. Het werken met bladriet prikkelt om na te denken over dit gewas wat in een waterrijk gebied als Weerribben-Wieden groeit, in een landschap wat al eeuwen door mensen wordt gecultiveerd. Volgens Daphne leeft rietcultuur nog steeds erg in Weerribben-Wieden. Het is een inkomstenbron en een belangrijk onderdeel van het natuurbeheer. ‘Door riet af te snijden wordt een verdere verlanding voorkomen. Verlanding is het proces van open water tot moerasbos. Als je in de Weerribben-Wieden niets doet, zal het uiteindelijk volledig uit moerasbos bestaan. Voor een hogere biodiversiteit is het nodig om verschillende types land te behouden en daar dragen de rietsnijders aan bij.’ Boswachter en zoon van een rietsnijder Egbert Beens werd uitgenodigd om in het bladrieten kader meer te vertellen over deze rietcultuur en een moment van stilte te houden, om nou eens écht goed te luisteren naar de natuur.

Hoewel Daphne en haar collega’s intensief met de natuurontwikkeling van Weerribben-Wieden bezig zijn, noemt zij het waardevol om met een grotere en gemêleerde groep professionals en betrokkenen uit de lokale gemeenschap na te denken over de toekomst van Weerribben-Wieden. ‘Het Nationaal Park Weerribben-Wieden is evenwel een cultuur- als een natuurlandschap en deze kunnen niet los van elkaar staan. De werknemers van het Nationaal Park kunnen daarom niet alleen met oplossingen voor de toekomst komen; daar hebben wij ook verschillende stakeholders voor nodig’.

Tijdens de landing van ONGEZOUTEN in de Weerribben-Wieden is hiertoe weer een stap gezet en komend voorjaar hopen wij in de gemeente Waterland opnieuw mensen met elkaar te verbinden om gezamenlijk na te denken over en te werken aan een toekomst van de Noord-Hollandse IJsselmeerkust en het achterland.

Meer media

wandelen